Përse ndodhë Rishikimi i Buxhetit?

[Albani]

Duke pasur parasysh artikullin http://koha.net/?id=27&l=22629 do të bëhem naiv dhe i paditur dhe t'ju pyes: 
1. Nëse lëjmë anash vitet zgjedhore, përse bëhet rishikimi i buxhetit?
2. A mund t'i përmbledhim 2 apo 3 arsye në sistem të mirë të buxhetit, cilat janë shkaqet që shtyjnë Rishikimin e Buxhetit?

[Arjeta]

Albani unë e lexova artikullin dhe mu duk se logjika ishte në rregull. Pra në kohën kur është diskutuar, janë shfaqur shqetësimet në lidhje me mosfunksionimin e institucioneve në Kosovë. Arsyet e rishikimit të buxhetit?  Për mua më kryesorja është rialokimi i burimeve. E di që mund të thuhet që qeveria duhet të planifikojë që në fillim të vitit dhe nuk ka pse bën ndryshime. Por duke pasur parasysh problemet e vendeve tona në procesin e planifikimit të të ardhurave dhe shpenzimeve buxhetore, rishikimi buxhetor është i nevojshëm. Ka raste kur realizimi i të ardhurave është më i lartë se planifikimi dhe është e nevojshme që të mbështeten projekte të reja. Ka edhe raste (shumica e rasteve) kur parashikimi i të ardhurave buxhetore nuk realizohet, dhe për këtë arsye është e nevojshme që të bëhet prioritizimi i projekteve që do vazhdojnë të financohen. 

[Albani]

Unë e shoh të arsyeshme këtë nëse ndodh në një vit për shkak të ndonjë shoku apo për shkak të vitit zgjedhor, dhe vjen një qeveri tjetër me një program të ri qeverisës, dhe bën rishikimin e buxhetit, mirëpo shndërrimi i kësaj në një proces të vazhdueshëm e humb kuptimin e vitit fiskal. Për më shumë, konsumon shumë punë në ato ndryshime dhe heq përqëndrimin nga planifikimi i viteve të ardhshme. 

Para një kohe, pata rastin në një trajnim ta marrë si shembull draftin e buxhetit për vitin 2015, i cili tashmë është miratuar, ku shihet qartë se për një "projekt" kapital (që në të vërtetë nuk është kapital) viti i parë është buxhetuar 50% më pak se totali i vitit të 2-të dhe të 3-të.  Eshte e qartë që buxheti i tillë nuk mbulon koston reale të "projektit", duke pasur parasysh që produktet e tilla janë ofruar edhe në vitet e kaluara, atëherë si trajner pata vështirësi ta shpjegoj një fenomen të tillë.  Prapë, iu përmbajta parimit, dhe shpjegimi ishte: 

Ekzsitojnë dy mundësi të një rasti të tillë:
1. Do të ketë rritje të çmimeve për produktin në fjalë duke filluar nga viti i ardhshëm,  ose
2. Do të ketë dyfishim të përfituesve nga ky "projekt",

Sidoqoftë,  sa më pak ndryshime të buxhetit gjatë vitit, do të thotë planifikim më i mirë i buxhetit, rrjedhimisht zbatim më të mirë të prioriteteve të qeverisë të deklaruara para publikut, dhe ofrim të shërbimeve më të mira në kuadër të resurseve që janë në dispozicion.

[Arjeta]

Unë dua të bëj krahasimin me regjimin e Inflacionit të Shënjestruar (Inflation Targeting) që zbatohet. Ka dy lloje: strikt dhe fleksibël. Tek i pari nëse Banka Qendrore nuk realizon objektivn e saj, guvernatori mund edhe të shkarkohet. Tek i dyti, në raste mos realizimi Banka Qendrore duhet të japë shpjegimet.

Kosova duhet fillimisht që të përmirësojë planifikimin, që nuk arrihet pa pasur stabilitet politik dhe institucional. Unë nuk jam me idenë e vendosjes së kufizimeve që nuk përkojnë me realitetin e vendeve tona. Duhet rregull fiskal dhe shpërndarje e fondeve në sektorë sipas nevojave dhe jo sipas 'fuqisë' së drejtuesit të institucionit.

Sidoqoftë gjërat po përmirësohen, ngadalë por po  përmirësohen.